start a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z
HSTotaal woordenlijst:
van vaste regelzetmachine tot vuile proef.
Verklaringen van communicatiebegrippen, design dialect, reclametaal, ontwerpwoorden, vormgeversjargon, typografische vaktaal, dtp-kreten, grafische uitdrukkingen, drukkerslatijn, papiertermen en van enige creatieve wartaal.
v
vaste regelzetmachine
machine voor de productie van vaste tekstregels voor hoogdrukzetsel, waarbij het verzamelen van de matrijzen en het gieten van de regel in één machine is ondergebracht. Deze machine maakt het eeuwenoude handzetten overbodig. Intertype en Linotype zijn de meest succesvolle modellen en zijn tegen het einde van de 19e eeuw geïntroduceerd. De omschakeling van het zetten met loden letters naar fotografisch zetten en van hoogdruk naar offsetdruk, betekende vanaf 1960 het begin van het einde van de regelzetmachine in de grafische industrie.
vector
een lijn, een verbinding tussen 2 punten.
vectorbestand
een grafische afbeelding die is opgebouwd uit lijnen, vectorinformatie, een verbinding tussen 2 punten.
vellenoffsetpers
offsetpers die het papier vel voor vel bedrukken, inzetbaar bij oplagen vanaf 1.000 exemplaren. Vellenoffsetpersen verwerken papier met een gewicht tussen 80 en 250 g/m2. Geschikt voor extreem hoog kwalitatief drukwerk, grotere oplagen en aansluitend op machinale afwerking en veredeling. Een andere manier om papier te bedrukken is vanaf de rol, rotatieoffset.
veredelen
een technische bewerking in de drukkerij, waarbij ná het drukken het papier wordt voorzien van een beschermingslaag, zoals lamineren, cacheren, plastificeren, UV-lakken, dispersielakken, vernissen.
vergaren
het in de juiste volgorde plaatsen van afzonderlijke katernen - dat zijn de gevouwen drukvellen met pagina’s - tot een brochure, boek of losbladige uitgave.
vernis
persvernis, dispersielak, waterbakvernis, druklak, een betrekkelijk beschermende en matig glanzende laag die in een extra drukgang wordt aangebracht na het drukken. Vernis is bedoeld om het drukwerk enige bescherming te geven bij de verdere verwerking - het voorkomt overzetten bij het snijden of brocheren als de inkt nog niet geheel gedroogd is, maar beschermd het papier ook tegen vette vingers.
vet
gradatie en vetheid van drukletters. Ook wel bold genoemd. Naast vet kennen we ook de gradaties mager, normaal, halfvet en extra vet. Vet is een relatieve aanduiding; niet alle lettertypen die vet worden genoemd of die een vette variant in de familie hebben, zijn even vet (de Syntax extra vet is vetter dan de Univers extra vet).
vetdicht papier
zeer dicht en gesloten papier dat geen vet doorlaat. Wordt gebruikt als verpakkingsmateriaal voor onder andere geoliede machineonderdelen en vleeswaren. Vetdicht papier wordt wel eens ten onrechte vetvrij papier genoemd.
Vicons 5-step diagonal
the 5-step diagonal van Vicon is een simpele methode, waarmee de verkooporganisaties van dit grote Europese landbouwmachinemerk zelfstandig effectieve productadvertenties kunnen opbouwen en die in opdracht van het toenmalige Greenland Marketing Services door HSTotaal is ontwikkeld. De 5-step diagonal is een denkbeeldige diagonale lijn, van linksboven naar rechtsonder, waarlangs genummerd van 1 tot 5 de belangrijkste elementen staan van een ideale Vicon-advertentie: 1. het productlogo, 2. productfoto, 3. de headline, 4. de bodytekst, en 5. de contactgegevens. De methode wordt geïllustreerd met enkele voorbeelden en is een eenvoudige ondersteuning bij het in opdracht geven en controleren van professionele productadvertenties door communicatiemedewerkers van Greenland en is op die manier ook eenvoudig, snel én volgens de huisstijlrichtlijnen uitvoerbaar door externe ontwerpers, dtp-ers, uitgevers en drukkers.
video
een techniek om bewegende beelden met een videocamera als een elektronisch signaal analoog of digitaal vast te leggen op een tape of een digitaal opslagmedium en weer te geven op een monitor.
videowall
of vidiwall, een koppeling van meerdere randloze beeldschermen tot één groot beeld. Van vier kleinere monitoren tot soms 30 grote schermen.
vierkleurendruk
full colour, full colour, FC, een druktechniek waarin in één persgang papier in vier kleuren bedrukt wordt en waarbij kleurenfoto’s in alle kleurnuances worden weergegeven. Deze techniek is gebaseerd op de vier kleuren uit de Europaschaal: cyaan (blauw), magenta (rood) yellow (geel) en key (zwart): CMYK. Bij full colour drukwerk worden kleurenfoto’s, maar teksten, vlakken en andere afbeeldingen, in zeer kleine puntjes (rasters) opgebouwd die in verschillende rasterstanden naast elkaar - niet óp elkaar - worden afgedrukt. Door de beperking van onze ogen - het menselijk oog is niet in staat alle puntjes in kleurendrukwerk afzonderlijk te onderscheiden - worden de puntjes, dus de kleuren voor het oog met elkaar gemengd zodat het eindresultaat de indruk wekt dat in alle kleuren van het spectrum wordt gedrukt. Het voordeel van drukken in full colour is dat het drukken van vrijwel alle kleuren mogelijk is - diep oranje, blauw en paars zijn niet goed mogelijk - maar vanwege de opbouw uit vier verschillende kleuren is er een groter risico dan bij het drukken in PMS - het drukken van één kleur in één drukgang, dat het eindresultaat niet aan de verwachting voldoet.
vierkleurendrukwerk
full colour, full colour, FC, papier dat is bedrukt in vier kleuren en waarbij afbeeldingen in alle kleurnuances zijn weergegeven. Vierkleurendrukwerk wordt gedrukt met de kleuren uit de Europaschaal: cyaan (blauw), magenta (rood) yellow (geel) en key (zwart): CMYK.
vignet
de naam van een organisatie of bedrijf – ook wel product of dienst – dat soms zelfs als identificatie of als bewijs geldt, een decoratief merk of teken dat is samengesteld uit nogal klassieke elementen, gebaseerd op traditionele schrijftechnieken, heraldische elementen, getekende voorstellingen, tekstelementen, kaders en randen, met de uitstraling van enige historische betekenis en waarde. Zoals milieuvignetten, tolvignetten, veiligheidsvignetten en parkeervignetten. Het logo van de gemeente Pijnacker-Nootdorp en van Starbucks zijn vignetten.
viltzijde
de bovenzijde van de papierbaan in de papiermachine. De onderzijde van de papierbaan ligt op het zeefdoek, laat een gaasstructuur achter op het papier, en wordt doekzijde genoemd. De viltzijde van het papier heeft geen zichtbare structuur en verschilt in dat opzicht van de doekzijde.
vlag
een dunne kunststof doek in een doorgaans rechthoekige vorm, de verhouding 2:3, waarop een afbeelding is aangebracht in zeefdruk - grote oplagen - of met een inkjetprinter - bij enkele stuks. Vlaggen zijn uitgevoerd als landvlag - nationale vlag - als seinvlag, als wimpel, vaandel. De vlag wordt veel toegepast als reclamevlag, in de vorm van een gevelvlag, beachflag. Een staande vlag wordt baniervlag of banier genoemd.
vlakdruk
een druktechniek waarbij de drukkende en de niet-drukkende delen op één niveau liggen en gescheiden worden door vet en water. In tegenstelling tot hoogdruk (boekdruk), waarbij de drukkende delen verhoogd zijn aangebracht, voorzien worden van inkt die door grote druk op papier wordt overgebracht. Daarnaast kennen we ook diepdruk (beeld ligt verdiept), zeefdruk (beeld is in een zeef uitgespaard) en digitaal druk, zoals laserprint of inkjetprint. Vormen van vlakdruk zijn offset, lithodruk of lithografie (steendruk) en chromolithografie (kleurendruk).
vlerk
schuier, tekengereedschap bij het werktekenen of bij technisch tekenen, wordt gebruikt om na het uitgummen de resten gum, stuf of vlakgom van het tekenpapier of transparant papier (calque) te verwijderen, de vlerk is vleugel van een duif.
vliesspatie
een zeer klein soort wit in een hoogdrukvorm, een zeer dunne messing woordspatie, een halve punt dik of 1 punt dik, die wordt gebruikt in zetwerk - loodzetsel - voor het uitdrijven van regels - het op een gewenste breedte brengen door tussen elk woord een extra spatie te plaatsen - of voor het spatiëren of gelijkstellen. Vliesspaties worden vanwege hun kwetsbaarheid niet gemaakt uit lood - ze zouden direct breken - maar uit messing.
vloerdisplay
een vorm van productpresentatie op de vloer van een winkel, een kartonnen of kunststof ruimtelijk object, als tijdelijk extra verkooppunt voor nieuwe producten, als een etalage, ter ondersteuning of stimulering van een impulsverkoop bij een introductie, actie of aanbieding, bijvoorbeeld in een warenhuis, beurs, supermarkt of bouwmarkt. Het aanbod in de vloerdisplay sluit naadloos aan op het aanbod van de winkel waar de display geplaatst is, bijvoorbeeld chocoladeletters in een supermarkt, en staat ook op een strategische plek, bijvoorbeeld bij het snoepgoed of bij de kassa. Juist omdat het product naast het schap staat en een zelfstandige plek heeft, krijgt het het product meer aandacht. Vloerdisplays worden slim ontwikkeld, snel, goedkoop en eenvoudig te producerenen en te transporteren en worden vervaardigd uit kunststof, hout, karton, metaal of een combinatie van deze materialen.
volvlak
(kleur)vlak in drukwerk dat zonder raster aaneengesloten met inkt is bedrukt (100% dekking).
vooraanleg
vaste positie in de drukpers waartegen de voorzijde van het drukvel wordt geschoven alvorens het door de grijpers wordt gegrepen en door de drukpers wordt gevoerd.
voorlichting
lineaire communicatie van commerciële of non profit-organisaties, die hoofdzakelijk bestaat uit feitelijke, controleerbare en objectieve informatie. Hiermee probeert de zender de doel- of publieksgroep bewust te beïnvloeden door het uitbreiden of corrigeren van kennisaspecten, met als uiteindelijk doel het beïnvloeden van hun gedrag.
voorlopers
inlopers, papier dat gebruikt wordt voor het instellen van de drukpers, het op stand brengen en het op kleur komen van het drukwerk, voordat de definitieve oplage gedrukt wordt. Het papier dat daarvoor wordt gereserveerd - een percentage van de totale oplage, afhankelijk van de complexiteit en nabewerking die ook voorlopers vraagt - wordt inschiet genoemd.
voorplat
de voorzijde van een boek, omslag, map of rapport. Ook de voorzijde van een boekblok, de verzamelde katernen van een boek.
voorsnijden
een papierbewerking in de drukkerij, het papier op het drukformaat snijden voordat het gedrukt wordt, bijvoorbeeld uit een groter vel. Het snijden van het papier na het drukken als voorbereiding op het brocheren heet nasnijden. Indien meerdere separate drukwerken op één drukvel worden gescheiden door een smalle witruimte, wordt het verwijderen een tussensnede genoemd. Na het brocheren wordt het drukwerk gesneden op het eindformaat, dat wordt schoonsnijden genoemd.
vormgeving tender
vormgeving aanbesteding, de onderscheidende vormgeving van een tender, een procedure waarbij een dienst of product wordt verworven door middel van een openbare of semi-openbare inschrijving met offerte waarvoor meerdere geïnteresseerde partijen zich kunnen meedoen in een opdrachtaanvraag. Omdat een tender of openbare aanbesteding meer is dan een verplichte opsomming is er ook ruimte voor onderscheid. De regels rond de samenstelling van een tender en openbare aanbesteding zijn zo strikt, dat vaak vergeten wordt dat een onderscheidende vorm nét wel dat kleine beetje kan zijn dat het verschil gaat maken. Met een onderscheidende vormgeving kan dat verschil geclaimd worden. In feite is een tender een aan strikte regels gebonden bedrijfspresentatie en projectpresentatie die een top-professionele benadering vereist. Bij tenders kan de vormgeving en tekst met de zelfde mate van professionaliteit behandeld worden.
vouwbeen
oorspronkelijk een glad stukje runderbeen of hout, later van kunststof, ter grootte van een potlood dat als hulpmiddel gebruikt bij het handmatig vouwen van papier. In plaats van met de vingers, wordt het vouwbeen tegen de vouw van het papier gedrukt en glad gestreken, zonder dat er vette vingers of vegen op het papier komen.
vouwen
of plooien, een nabewerking van drukwerk in de binderij, het dubbelslaan van het papier tot een kleiner formaat. Gesproken wordt onder andere over 2-slags, 3-slags en 4-slags vouwen, altaarvouw, kruisvouw, parallelvouw, luikvouw, wikkelvouw, zigzagvouw.
vouwkartonnage
verpakkingstechniek in de kartonnage, het produceren van enkellaags kartonnen verpakkingen die door middel van voornamelijk vouwen worden samengesteld. Het merendeel van deze eenmalig te gebruiken retailverpakkingen voor lichte, kleine producten voor de supermarkt wordt op deze manier geproduceerd. De techniek van vouwkartonnage is een eenvoudige basistechniek - eenzijdig bedrukt karton dat wordt gevouwen en dichtgeplakt - en biedt uiteenlopende mogelijkheden om aan de veeleisende supermarkten en consumenten tegemoet te komen. Rekening houdend met Europese richtlijnen, Warenwet, productbescherming, stapeling en transport, hergebruik en recycling enzovoorts. Verpakkingen in vouwkartonnage worden gedrukt in vier tot zes kleuren offset op eenzijdig gestreken sulfaatkarton met een gramsgewicht tussen de 200 en 800 grams, voorzien van een beschermende vernis, dispersielak, uv-spotlak of laminaat, gestanst en langsnaad geplakt, voorzien van een autolock bodem, eventueel met een ingeplakt venster, veredeld met foliedruk of preeg, glanslaminaat, matlaminaat, glanslak of matlak en voorzien van een blister of sleeve, of zelfs afgewerkt tot draagkarton.
vouwvel
katern, gevouwen vel van een aantal pagina’s (veelal een veelvoud van vier) waarvan een boek of brochure kan worden gevormd. Gedrukte pagina’s staan zodanig op het vouwvel gepositioneerd dat de pagina’s in het katern ná het vouwen in de juiste volgorde staan.
virtual reality
VR, is de virtuele realiteit, een technologie die een voorstelling kan creëren waarin mensen voorstellingen of omgevingen kunnen zien en er ook een interactie mee kunnen aangaan, zoals een 3D-bril waardoor films levendiger werden, of het bewegen in een virtuele omgeving.
vrije regelval
het vrij onder elkaar plaatsen van de regels, zonder rechte voor- of achterzijde.
vrijstaand
een object, bijvoorbeeld een portret, afgebeeld op een foto, waarvan de achtergrond of het decor is verwijderd. Het weghalen van achtergronden van foto’s wordt ’vrijstaand maken’ genoemd en gebeurd doorgaans handmatig, zowel digitaal als met penseel en witte of zwarte verf.
vuile proef
een eenvoudige eerste papieren afdruk van loodzetsel, of de eerste fotokopie of lichtdruk van een filmmontage of opgemaakt drukwerk, waarin nog geen correctie is uitgevoerd.